Historia

Język grecki jest najstarszym żywym językiem w Europie, który ma nieprzerwaną, najdłuższą tradycję pisaną. Główne fazy kształtowania się greckiego do momentu powstania nowożytnego państwa greckiego są następujące:

Co ciekawe, forma greckiego, którą posługuje się większość ludzi, a znane jako „ludowa” (δημοτική – dīmotikí) uzyskała oficjalny status dopiero w latach siedemdziesiątych. Wcześniej oficjalny status przysługiwał purystycznej wersji o nazwie Katharevousa (καθαρεύουσα – katharévousa), która bardzo różniła się od wersji w codziennym użyciu.

Obecnie standardowy nowogrecki jest mniej znormalizowany niż większość innych europejskich języków narodowych i posiada alternatywne formy dla wielu form gramatycznych. Oto kilka przykładów typów zmian.

W poniższym krótkim omówieniu zaprezentowano wyłącznie najczęściej pojawiające się w użyciu formy gramatyczne.

Gramatyka

W języku greckim rodzajniki określone mają formy w liczbie pojedynczej i mnogiej. Tymczasem rodzajniki nieokreślone istnieją tylko w liczbie pojedynczej oraz mają formę taką, jak liczebnik „jeden / jedna / jedno”. W języku greckim rodzajniki są bardzo powszechnie używane i pojawiają się m.in. we frazach wyrażających posiadanie, wskazanie oraz przy nazwach własnych.

Przymiotniki odmieniają się przez rodzaje, liczby i przypadki w związku zgody z określanym rzeczownikiem. Wiele liczebników ma formy nieodmienne.

Formy przymiotnika w stopniu wyższym i najwyższym są tworzone przez dodanie sufiksu –τερ- (-ter-) poprzedzającego końcówkę rodzajową lub przez użycie partykuły πιο (pio, „bardziej/najbardziej”), która poprzedza przymiotnik.

Formę (regularną) przymiotnika w stopniu najwyższym tworzy się przez dodanie rodzajnika określonego do form(y) stopnia wyższego.

Formę absolutną przymiotnika w stopniu najwyższym tworzy się przez dodanie do tematu sufiksu –τατ- (-tat-). W sumie w języku nowogreckim istnieją cztery stopnie porównania.

Czasowniki odmieniają się przez trzy osoby osoby i dwie liczby. W języku nowogreckim obecnie nie istnieje forma bezokolicznika. W jego miejsce stosuje się łącznik i osobową formę czasownika, np. προτιμώ να πάω (protimṓ na páō, „Wolałbym pójść”). W słownikach formą podstawową czasownika jest forma pierwszej osoby trybu oznajmującego czasu teraźniejszego, np. γράφω (gráfō, „piszę”) zamiast „pisać”.

Nowogrecki posiada dwie strony: czynną i bierno-zwrotną/medialną (mediopassivum), z których ta ostatnia służy zarówno za stronę bierną, jak i zwrotną.

Czasowniki nowogreckie tworzą formy jednego czasu teraźniejszego, czterech czasów przeszłych i trzech czasów przyszłych. Zarówno w czasach przeszłych, jak i przyszłych istnieje zróżnicowanie form ze względu na aspekt czasownika (dokonany i niedokonany), np. έγραψα (égrapsa, „napisałem/am”) i έγραφα (égrafa, „pisałem/am”).

Przysłówki zasadniczo nie odmieniają się. Te utworzone z przymiotników mogą mieć formę przymiotnika rodzaju nijakiego w mianowniku liczby mnogiej. Większość przysłówków stopniuje się podobnie jak przymiotnik poprzez dodanie końcówki lub partykuły.